Gastblog

Schrijven in spreektaal, zo doe je dat!

Mijn wangen hebben de kleur van een tomaat aangenomen, mijn oren suizen. Voor de zoveelste keer spoel ik het interview terug. Aan de geluidskwaliteit ligt het niet en mevrouw heeft ook geen accent. De woorden die zij uitspreekt, versta ik goed. Het is de volgorde van de woorden, die mij doet terugspoelen. Zou ik haar zinnen letterlijk opschrijven zoals zij ze uitspreekt, dan volgt er een moeilijk te lezen verhaal. Praten doen we tenslotte op een andere manier dan schrijven. Toch hoor je vaak, dat schrijven in spreektaal een aanrader is. Maar wat is spreektaal en hoe pas je het toe? Dat leg ik je uit in dit blog, én ik geef je tips waarmee je direct zelf aan de slag kunt.

Schrijftaal en spreektaal
Als je het zo leest lijkt het te gaan over twee verschillende vormen van communiceren: schrijven en spreken. Toch gaat het allebei over de manier waarop je een tekst schrijft.

Schrijven in schrijftaal is een wat formelere vorm. De woorden hebben een statig karakter en worden minder gebruikt dan wanneer we spreken. In sommige branches is het niet weg te denken. Zo zal een advocaat of een accountant vaak schrijftaal gebruiken. En dat heeft zo zijn charme, als je het mij vraagt.

Voorbeeld schrijftaal: “Bijgaand gelieve u de gegevens te ontvangen.”
Voorbeeld spreektaal: “De gegevens zijn als bijlage toegevoegd.”

Zoals je ziet is spreektaal een stuk informeler. Het is zoals we met elkaar praten. Schrijven in spreektaal betekent simpelweg dat je dezelfde woorden gebruikt als wanneer je spreekt. Het maakt een tekst toegankelijk, persoonlijk, en makkelijk te lezen. Grote kans dat jij, als ondernemer, op deze manier jouw content en teksten schrijft.

Schrijf niet zoals je praat
“Moeite met schrijven? Schrijf gewoon zoals je praat!” Een tip die ik veelvuldig voorbij zie komen op social media. Letterlijk schrijven zoals je praat? Een dikke ‘no-go’, wat mij betreft. Spreektaal toepassen? Doen!

Een interview uitwerken, zoals ik wekelijks doe, kost mij drie a vier keer zoveel tijd dan dat het gesprek zelf duurt. Dat is niet omdat ik zo langzaam ben 😉, dat is omdat spreken anders werkt. Wanneer je praat begin je een zin. Tussen de regels door geef je nog wat extra informatie of dwaal je af. Tenslotte kom je ergens anders uit dan waar je bent begonnen. Dat doen we allemaal (althans…de meesten). Als luisteraar heb je daar geen last van, je veert mee in het gesprek.

Als lezer daarentegen is dat niet prettig. Zou ik mijn  interviews letterlijk uittypen, dan ontstaat er een verhaal met lange zinnen, weinig punten, overbodige woorden en herhaling. Voor publicatie heeft de tekst nog een berg met liefde nodig: redigeren! Want schrijven in spreektaal is anders dan schrijven zoals je praat.

7 tips voor het toepassen van spreektaal
Voor elke ondernemer is het belangrijk dat de boodschap (van een tekst) goed overkomt. Schrijven in spreektaal is hiervoor een krachtig middel. Deze 7 tips gaan je daarbij helpen:

1. Gebruik liever korte zinnen in plaats van lange zinnen. Dat leest fijn en houdt de aandacht van de lezer vast.
   
2. Werk met alinea’s. Het oogt rustig en maakt de tekst beter te behappen. Ga maar eens na: begin jij graag aan een hele lap tekst, of lees je liever korte blokjes? Je geeft de ander (en jezelf) ruimte om adem te halen. Net als in een gesprek. Heel fijn!
   
3. Maak gebruik van koppen. Het ‘triggert’ niet alleen om verder te lezen, het is ook prettig voor de lezer om de tekst alvast te scannen. Al pratende spreek je met verschillende toonhoogtes, waardoor de aanhoorder voelt waar het heen gaat. Voor een lezer zijn het de koppen die hierbij helpen.
   
4. Gebruik geen woorden die je, in een gesprek, ook niet gebruikt. Dat geldt zowel voor vakjargon als andere woorden. ‘Mits’ is mijn eigen voorbeeld. Ik schrijf hem wel eens, maar in een gesprek hoor je mij dit nooit zeggen. Een reden voor mij om hem te verwijderen.
   
5. Maar gebruik ook niet alle woorden die je al pratende uitspreekt. In een gesprek zou ik kunnen zeggen: “Toen dacht ik: ja jemig, wat een gedoe, kan dat niet minder omslachtig?” Gevalletje ‘schrijven zoals je praat’. Het leest niet fijn en voegt niets toe.
   
6. Hou het onderwerp in zicht! Al pratende willen we nog wel eens afdwalen, om vervolgens met een omweg weer terug te komen bij het onderwerp. Tijdens een gesprek zal een luisteraar niet (zo snel) afhaken. Een lezer kan ongemerkt weg ‘sneaken’. Dat willen we niet.
   
7. Speel gerust met grammatica (maar maak het niet te bont). Een voorbeeld: “Ben je er klaar voor? Daar komt-tie!” Dit laatste woord spreken we gerust zo uit, en ook bij het schrijven in spreektaal, wordt dit geaccepteerd. Persoonlijk gaat mijn hart hier een beetje van huilen 😉 Ik hou van onze taal met haar (soms) moeilijke spelling. Maar ‘het mag’.

Extra tip!
Blijf je toch vechten met het vinden van de juiste woorden? Vertel jouw verhaal hardop, en neem het op. Luister de opname terug, schrijf alles op zoals je het hoort, en maak er daarna een goed lopend verhaal van. Lekker schrappen en herschrijven (die berg liefde, weet je nog 😉).

Contact
Heb je vragen? Ik help je graag. Mijn naam is Pauline Ploeg, en ik ben VA tekst- en content schrijver. Dagelijks ben ik te vinden op Instagram (@va_pauline_ploeg). Een bezoekje aan mijn website is natuurlijk ook mogelijk. Wees welkom!

Met welke tip ga jij direct aan de slag? Laat het mij hieronder weten #vindikleuk